Arkeoloji Bilimleri Dergisi
Turkish Journal of Archaeological Sciences
2023
Makroskobik Bitkisel Malzemenin Arkeolojik Dolgularda Birikim Süreci ve Ona UlaÅŸma Yöntemleri: Aşıklı Höyük ÖrneÄŸi Üzerinden Bir DeÄŸerlendirme
Müge Ergun
Arkeoloji Bilimleri Dergisi, Sayı 3, Şubat 2023, ss. 29-63
Abstract
Analyses of macrobotanical plant remains, being within the group of ecofacts, constitute an essential part of archaeological research. Although sometimes visible to the naked eye or found in concentrations within archaeological features, plant remains often occur in low densities and are composed of small fragments, both of which require specialized sampling methods to recover them from archaeological deposits. This paper introduces the basic components of the macroscopic plant material, how they might occur and accumulate in archaeological deposits, and how archaeologists can most effectively recover them. Accordingly, the paper presents different issues and applications developed throughout the history of archaeobotany as a dis- cipline of the archaeological sciences and focuses on the pros and cons of different practices. The emphasis is placed on the material preserved through charring/burning, the most common form of preservation in southwest Asia. The paper focuses on the early Neolithic settlement of Aşıklı Höyük (Aksaray, Central Anatolia) in order to discuss how sampling and recovery strategies can be designed and implemented within a project by applying effective methods.
​
Özet
DoÄŸal malzeme grubu içerisinde tanımlayabileceÄŸimiz makroskobik bitkisel kalıntılar arkeo- lojik araÅŸtırmalarımızın çok önemli bir parçasıdır. Kimi zaman kazı esnasında gözle görülebi- len yoÄŸunlukta kimi zamansa belirli yapı öÄŸeleri içerisinde topluluk halinde bulunsalar da bu kalıntılar çoÄŸunlukla toprak içerisinde çıplak gözle ayırt edilemeyecek miktardadır ve küçük boyutlu bitkisel parçalardan oluÅŸur. Uygun örnekleme stratejileri ve geri kazanım yöntemleri uygulanmadığı takdirde bu özellikleri onların kolaylıkla gözden kaçmasına sebep olur. Makros- kobik bitkisel malzemenin bileÅŸenlerini tanıtan bu yazı arkeolojik dolgularda bileÅŸenlerin ne ÅŸekilde bulunduÄŸunu, biriktiÄŸini ve arkeologlar olarak onlara en etkin biçimde nasıl ulaÅŸabile- ceÄŸimizi ele alır. Arkeoloji bilimlerinin bir parçası olan arkeobotanik disiplinin tarihi süresince tartışılan konular ve geliÅŸtirilen farklı uygulamalar da olumlu ve olumsuz yönleriyle tanıtılır. Ağırlık ise Güneybatı Asya'da en yaygın fosilleÅŸme biçimi olan kömürleÅŸme/yanma sonucunda günümüze dek korunabilen malzemedir. Yazı son olarak örnekleme ve geri kazanım stratejile- rinin bir proje kapsamında nasıl belirlendiÄŸini ve uygulandığını ele almak ve etkin yöntemleri tanıtmak amacıyla Aşıklı Höyük (Aksaray, Orta Anadolu) yerleÅŸmesine odaklanır.